* Qua các ý kiến trao đổi trước đây trên TT&VH xung quanh khuynh hướng nghệ thuật của tượng đài này, phần nào cũng có thể thấy rằng, cách biểu đạt nghệ thuật của tượng đài là rất mới mẻ, ấn tượng, khác hẳn với các tượng đài thông thường. Vậy ông có thể bày tỏ đôi chút về ý tưởng sáng tác công trình này, đặc biệt là về sáng kiến biến “bệ tượng” hình cánh cung như trái núi?

- Trước hết, tôi khẳng định sự lựa chọn ngôn ngữ thể hiện đưa vào quần thể công trình tượng đài này là ngôn ngữ tượng trưng kết hợp dung dị với ngôn ngữ hiện thực. Hình thức thể hiện là một quần thể những khối biểu tượng. Tất nhiên mỗi tác giả có cách riêng trong sự diễn đạt, biểu cảm riêng của mình. Nhưng cái quan trọng nhất là nó phải thật sự sáng tạo, thật sự gây được ấn tượng và chuyển tải được những nội dung tư tưởng, chuyển tải những xúc cảm thẩm mỹ tới đông đảo công chúng.

Dung lượng chuyển tải nội dung cũng khá lớn vì những cảm xúc về mẹ hiền Tổ quốc là mênh mông bất tận nên tôi đã lựa chọn hình thức biểu tượng như là mẹ mọc lên từ non sông đất nước. Tôi cố gắng thoát ra hình thức lâu nay mà tượng đài không thể thoát được đó là phải gắn liền với bệ tượng. Cách xây dựng hình thức mới này với mong muốn hình tượng mẹ có sức lan tỏa rộng. Để công chúng khi đã nhập tâm hình tượng mẹ rồi thì ở bất cứ nơi đâu trên non sông đất nước Việt Nam mọi người đều cảm thấy như ẩn hiện hình mẹ Tổ quốc ở đó.

* Xét về mặt tạo hình, việc sử dụng hình ảnh tả thực về một nguyên mẫu liệu có làm giảm tính khái quát của ngôn ngữ tượng đài?

- Thật ra việc xây dựng hình tượng mẹ hiền Tổ quốc cũng bắt đầu từ tả thực chân dung nguyên mẫu mẹ Thứ nhưng sau đó tôi có những điều chỉnh gia giảm đường nét và khối của mẹ cho gần với nét chung nhất của các bà mẹ Việt Nam. Hoặc nói đúng nghĩa là biểu tượng bà mẹ Việt Nam mang hình bóng của mẹ Thứ, người mẹ có nhiều con hy sinh nhất cho độc lập, tự do của Tổ quốc. Vì vậy ở đây cũng không hẳn là chân dung tả thực hoàn toàn mà vẫn có những nét chung của các bà mẹ Việt Nam, tất nhiên hình ảnh mẹ Thứ vẫn hiện rõ. Tính khái quát của ngôn ngữ tượng đài không hề bị giảm do có sự điều tiết hợp lý giữa cái cụ thể và không cụ thể.

* Công trình tượng đài tôn vinh các bà mẹ Việt Nam Anh hùng nói chung, và cũng là tôn vinh mẹ Thứ. Vậy nay mẹ Thứ đã ra đi, anh có nghĩ đến một hình thức tưởng nhớ nào với mẹ Thứ ở ngay tượng đài này khi khánh thành?

- Khi khánh thành tượng đài Mẹ Việt Nam Anh hùng không những tôi mà tất cả mọi người dân Việt Nam đều nhớ đến hình ảnh mẹ Thứ. Có lẽ một hình thức tưởng nhớ mẹ Thứ hợp với phong tục và văn hóa Việt nhất đó là đốt trầm và thắp hương tưởng niệm để có thể trò chuyện với mẹ đã hóa thân vào tượng đài.

* Trong những ngày này cả nước tiếc thương mẹ Thứ. Anh có thể chia sẻ những cảm xúc của mình lúc này?

- Chỉ có thể nói là thương tiếc mẹ vô vàn nhưng cũng rất tự hào về mẹ. Trước vong linh của mẹ, với tư cách là tác giả công trình, tôi sẽ dồn hết tâm huyết cho tác phẩm tượng đài Mẹ Việt Nam Anh hùng để đền đáp xứng đáng sự hy sinh cao cả của mẹ cũng như 50 ngàn bà mẹ Việt Nam Anh hùng, đền đáp xứng đáng sự hy sinh của những người con đã ngã xuống cho độc lập, tự do của Tổ quốc.

* Xin cảm ơn anh!
Nguyễn Mỹ(thực hiện)

Theo TT&VH